آنفلوانزا يا سرماخوردگى

آيا احساس مى‏كنيد كه يك تريلى از روى شما رد شده است؟ آيا آن‏قدر مريض شده‏ايد كه مى‏ترسيد بميريد؟
اگر سرتان تير مى‏كشد، عضلات‏تان درد مى‏كند و پيشانى‏تان داغ است احتمالا دچار آنفلوانزا شده‏ايد.
بهتر است ويروس آنفلوانزا، جانور هزار چهره ناميده شود. اگر چه اين ويروس داراى سه نوع اصلى( A، B و C )است، اما توانايى نامحدودى در تبديل به شكل‏هاى مختلف دارد. بنابراين ابتلا به يك نوع آن باعث ايمنى مشخص در شما مى‏شود، اما گونه‏هاى جهش يافته‏ى آن، سال ديگر شما را مبتلا خواهد كرد.
آيا هيچ راه فرارى وجود ندارد؟ بستگى دارد. شما مى‏توانيد احتياطهاى را براى كاهش ابتلا به اين بيمارى رعايت كنيد اما وقتى ويروس بر شما تسلط يافت، كاملا منفعل و گرفتار خواهيد شد. آنفلوانزا يك بيمارى ويروسى است و آنتى‏بيوتيك روى آن اثر ندارد. بهترين كارى كه براى كاهش ناراحتى‏هاى اين بيمارى مى‏توانيد انجام دهيد در ذيل آمده است:

در خانه بمانيد.
 

پاسكال جيمز »استاد و رئيس بخش پزشكى اجتماعى دانشگاه نيويورك« مى‏گويد: آنفلوانزا يك بيمارى عفونى است كه مانند آتش مهار نشده گسترش مى‏يابد، بنابراين آن‏قدر در قيد و بند كار نباشيد؛ به جاى رفتن به سر كار و يا هر جاى ديگر، در خانه بمانيد.

استراحت كنيد.
 

احتمالا در رعايت اين توصيه، مشكلى نخواهيد داشت، چرا كه آنقدر مريض هستيد كه نتوانيد كار خاصى انجام دهيد. استراحت در رختخواب ضرورى است، زيرا به بدن اجازه مى‏دهد انرژى خود را صرف مبارزه با عفونت كند. فعال بودن در هنگام بيمارى، دفاع بدن را ضعيف مى‏كند.

مايعات بيشترى بنوشيد.
 

در صورت داشتن تب، نوشيدن مايعات مهم است، زيرا ممكن است كاهش بيش از حد آب بدن اتفاق بيفتد. علاوه بر اين در هنگام بيمارى كه در خوردن مشكل داريد، مايعات مى‏توانند مواد مغذى را براى بدن فراهم كنند؛ سوپ رقيق، ميوه و سبزيجات مناسب هستند. دكتر بلارك - باخ مشاور تغذيه، آب هويج يا چغندر را توصيه مى‏كند چرا كه غنى از مواد معدنى و ويتامين‏ها هستند.
جى‏سوئد برگ »استاديار دانشگاه« توصيه مى‏كند كه آب ميوه‏ها را با آب به صورت نصف به نصف مخلوط كنيم. بنابراين قند كم و لازم را فراهم مى‏كنيم اما در هنگام بيمارى مقدار اضافه‏ى آن مى‏تواند باعث اسهال شود.

از ضد دردها استفاده كنيد.
 

آسپيرين، استاميوفن و ايبوپروفن مى‏توانند تب، سردرد و درد بدن را كه غالبا همراه آنفلوانزا هستند را كاهش دهند. دكتر دونالد »استاديار دانشگاه جرج‏تون« مى‏گويد: هر چهار ساعت، دو قرص بخوريد مخصوصا هنگام غروب و بعدازظهر؛ زيرا اين علايم، بيشتر در اين مدت به وجود مى‏آيند.

به بچه‏ها آسپيرين ندهيد.
 

به بيماران آنفلوانزايى زير 21 سال، داروهاى حاوى آسپيرين ندهيد. مطالعات نشان داده است كه آسپيرين خطر ايجاد سندرم رى، يك بيماران عصبى مرگ‏آور را در اين افراد افزايش مى‏دهد. به جاى آسپيرين مى توان از استامينوفن استفاده كرد.

در مصرف داروها تجديد نظر كنيد.
 

داروهاى سرماخوردگى، آرامشى موقتى به شما مى‏دهند. براى مثال داروهاى حاوى آنتى هيستامين، مى‏تواند آبريزش بينى را قطع كند؛ اما مراقب باشيد، اين داروها مى‏توانند علايم بيمارى شما را آن قدر سركوب كنند تا آنجا كه به شما احساس كاذب بهبودى دست دهد و شما قبل از زمان مناسب به فعاليت‏هاى عادى خود برگرديد.

آب نمك غرغره كنيد.
 

گلوى دردناك يا خراشيده محل مناسبى براى تكثير ويروس آنفلوانزاست؛ خود را راحت كنيد و با غرغره كردن آب نمك، ترشحات جمع شده در حلق را بشوييد. يك قاشق چاى خورى نمك را در نيم ليتر آب جوشيده‏ى ولرم شده بريزيد. هر چند بار كه مى‏توانيد غرغره كنيد، اما سعى نكنيد كه محلول را بخوريد زيرا سديم آن زياد است.

يك ماده‏ى شيرين بمكيد.
 

مكيدن آب‏نبات سخت يا شكلات‏هاى مكيدنى مى‏تواند گلوى شما را مرطوب نگه دارد. علاوه بر اين، اين محصولات حاوى كالرى مورد نياز براى بدن نيز هستند.

هوا را مرطوب كنيد.
 

مرطوب كردن هواى اتاق، ناراحتى و درد حاصل از سرفه، گلوى چركى و راه‏هاى تنفسى خشك را كاهش مى‏دهد.

سوراخ‏هاى بينى را چرب كنيد.
 

اگر در طول بيمارى، براى خالى كردن بينى، مكررا فين فين بكنيد، احتمالا بينى‏تان زخم مى‏شود. چرب كردن سوراخ‏هاى بينى را به دفعات انجام دهيد. اما مراقب وازلين باشيد زيرا وازلين محل را خشك مى‏كند.

گرما درمانى كنيد.
 

يكى از علايم بارز آنفلوانزا، خستگى و دردناك بودن عضلات است. آنها را گرم نگه داريد و با پدهاى گرمازا درد خود را تسكين دهيد.

پاى خود را گرم كنيد.
 

اگر سردرد و يا احتقان بينى داريد، قرار دادن پاها در آب داغ مى‏تواند مفيد باشد.

هواى تازه تنفس كنيد.
 

مطمئن شويد كه در كل روز هواى اتاق، تازه و مناسب است، اما از ايجاد باد خوددارى كنيد.

مشت و مال دهيد.
 

مالش پشت بدن به فعال شدن سيستم دفاعى بدن كمك مى‏كند و بسيار تسكين دهنده است.

حقايقى درباره آنفلوانزا
 

چگونه مى‏توانيد سرماخوردگى را از آنفلوانزا تشخيص دهيد؟ اگر چه شباهت‏هايى بين اين دو بيمارى وجود دارد. اما بايد بدانيد كه آنها به وسيله ارگانيسم‏هاى كاملا متفاوتى ايجاد مى‏شود. سرماخوردگى مدت بيشترى طول مى‏كشد، اما آنفلوانزا معمولا ناراحتى بيشترى ايجاد مى‏كند. در اينجا مطابق نظر توماس گاسل »استاد داروساز و سم‏شناس دانشگاه اوهايو« مقايسه‏اى بين علايم دو بيمارى صورت گرفته است:
تب در آنفلوانزا علامت بسيار مهمى است كه ناگهان ايجاد مى‏شود.
سردرد يكى از علايم اصلى آنفلوانزا است.
درد عمومى در آنفلوانزا معمول و اغلب شديد است.
خستگى در آنفلوانزا شديد است و مى‏تواند دو تا سه هفته طول بكشد.
آب ريزش از بينى گاهى وقت‏ها در آنفلوانزا ديده مى‏شود ولى علامت شايع سرماخوردگى است.
گلوى دردناك گاهى وقت‏ها در آنفلوانزا ديده مى‏شود اما علامت شايع سرماخوردگى است.
سرفه در آنفلوانزا شايع است و مى‏تواند شديد باشد اما در سرماخوردگى معمولا تك سرفه‏هاى خشك وجود دارد.

غذاى سبك بخوريد.
 

در طول وخيم‏ترين مرحله‏ى آنفلوانزا، شايد هيچ اشتهايى به غذا نداشته باشيد، اما هنگامى كه مى‏خواهيد غذاى خود را از مايعات به غذاهاى اصلى تغيير دهيد از غذاهاى نشاسته‏اى استفاده كنيد. نان تست خشك بسيار مفيد است. همچنين موز، سس گوجه، برنج پخته، غلات پخته شده و سيب زمينى پخته همراه ماست، بسيار مناسب است.

از شلوغى دورى كنيد.
 

به علت اينكه ويروس به سرعت گسترش مى‏يابد، خود را از سالن‏هاى سينما، تئاتر، مراكز خريد و ديگر مناطق شلوغ در طول همه‏گيرى دور نگه داريد. فاصله لازم را از بيمارانى كه سرفه مى‏كنند حفظ كنيد، حتى اگر بدين معنى باشد كه سوار آسانسور نشويد و يا صندلى خود را در اتوبوس از دست دهيد.

خود را از سرما دور كنيد.
 

قرار گرفتن طولانى مدت در هواى سرد و مرطوب مقاومت بدن را كاهش و خطر ابتلا به عفونت را افزايش مى‏دهد.

عادت‏هاى بد را ترك كنيد.
 

سيگار و الكل مى‏تواند مقاومت بدن را كاهش دهد. مخصوصا سيگار مى‏تواند به راه‏هاى تنفسى آسيب رساند و شما را نسبت به آنفلوانزا مستعدتر كند.

بوسيدن، خطر بالايى دارد.
 

بوسيدن، يكى از راه‏هاى مؤثر انتقال بيمارى است. خوابيدن در يك اتاق با همسر مريض‏تان مى‏تواند شما را مستعدتر كند.

انرژى خود را نگه داريد.
 

با انجام كارهاى خانه خود را خسته نكنيد.

هشدار پزشكى
 

آنفلوانزا را دست كم نگيريد.
در موارد زير به پزشك مراجعه كنيد:
صداى‏تان خشن شده باشد.
در تنفس مشكل داريد.
دچار درد سينه شده‏ايد.
خلط زرد يا قهوه‏اى رنگ داريد.
همچنين نسبت به استفراغ طولانى كه منجر به از دست رفتن آب بدن مى‏شود، هوشيار باشيد؛ مخصوصا در افراد بسيار جوان يا مسن، شكم درد مى‏تواند نشانه مشكل ديگرى نظير آپانديسيت باشد. اگر تهوع و درد بعد از يك روز فروكش نكرد به پزشك مراجعه كنيد.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387